कलियुगका कुरा: जनजातिले सिप सिके

Thursday, June 5, 2008

जनजातिले सिप सिके

नारायण श्रेष्ठ
डेढगाऊँ

डेढगाउ गा.वि.स.ले गत वर्षआदिवासी जनजातीको लागि छुट्टयाएको रकमबाट डेढगाउँ - ३ फेदीमा सिपमूलक तालिम दिइएको छ । पच्चीस हजार रुपैया खर्च गरी दिइएको निशुल्क घरेलु तथा सिपमुलक तालिमबाट बेरोजगारले फाइदा लिन सक्ने तालिम लिइरहेकाहरुले बताए ।
पाल्पा, बाका मलाङ्गका दल बहादुर आले मगरले डेढगाउँका वडा नं. ५ वाहेक अन्य वडाका १५ जनालाई वाँसबाट विभिन्न उपयोगी समान बनाउन सिकाइरहेका छन् । तालिम अवधीभरमा प्रशिक्षार्थीहरुले बस्ने मुडा, लुगा राख्ने ह्याङगर, बाँसको र्‍याक, चुरा स्ट्याण्ड सहितका सामाग्री बनाउन सिक्ने कार्यक्रमका उपाध्यक्ष कृष्ण प्रसाद श्रेष्ठले जानकारी दिनुभयो ।
बाँसबाट उपयोगी सामान बनाउन तालिम लिइराखेकी कमला फालले जिविको पार्जन गर्न सजिलो हुने भएकाले भविष्यमा यसैलाई पेशाको रुपमा अगाडि बढाउने बताउनुभयो ।

को हो?

सन् २००९ देखि २०१३ सम्म मैले लेख्ने फेसबुक स्टाटसको अन्त्यमा 'हास्नुपर्ने कारण धेरै छन् हा हा हा... ' भनेर लेखिएको हुन्थ्यो। त्यही हास्नुपर्ने कारणलाई कोही कोही साथीले 'खुब मन पर्छ त्यसलाई एक ठाउँमा संग्रह गरेर राख् न' भनेर उचालेकाले कली टाइम्स (कलियुगका कुरा) शुरु भएको हो। फेसबुकले स्टाटसमा निश्चित क्यारेक्टर मात्र राख्न दिने हुनाले (त्यतिबेलाका कुरा, अहिले त परिवर्तन भइसक्यो) कतिपय लामा स्टाटस पनि यहाँ हुन्छन्।

र, कहिलेकाँही मलाई लेख्न मन लाओ भने तीन हजार शब्द पनि लेखेको र त्यसलाई यहाँ थुपारेका उदाहरण छन्। त्यसबाहेक मैले कुनै कुनै पत्रिका वा अनलाइनका लागि लेखेको लेखलाई पनि मन लाग्दा लाग्दा यहाँ थुपार्ने गर्छु।

खासमा चाहिँ मेरा बाउआमाले राख्देको नाम दीपक भट्टराई हो। आफैं केही गरेर अरुलाई रोजगार दिने पाइन (खुबी) नभइन्जेल पत्रकारको काम गरिरहेको छु। अहिले बिबिसी मेडिया एक्सन म्यानमारमा सिरिज प्रोड्युसरको काम गर्छु। यस अगाडि २०१७ अक्टुबरसम्म बिबिसी मिडिया एक्सन नेपालले उत्पादन गर्ने साझा सवाल कार्यक्रमको सम्पादक थिएँ। तर मैले यहाँ राख्ने सामाग्रीमा म काम गर्ने संस्थाको कुनै साइनो छैन, 'गोरु बेचेको पनि।' यहाँ राखेका सामाग्री शुद्ध मेरा मनमा लागेका विशुद्ध कुरा हुन्।

सक्रिय पत्रकारिता गर्न थालेको दुई दशक भन्दा धेरै भयो। स्पेसटाइम भन्ने दैनिक पत्रिकामा दुई वर्ष जति, कान्तिपुर टिभीमा ६ वर्ष जति, दैनिकी र नागरिकन्युज अनलाइनमा डेढ वर्ष जति काम गरेपछि सन् २००९ देखि अहिलेको संस्थामा जागिरे छु।

धन्नै बिर्सिएको,

सन् २००८ मा यो ब्लग शुरु गर्दा यो ब्लगको नाम काली टाइम्स थियो। म काली गण्डकी (शालीग्राम पाइने)को किनारमा जन्मेको हुँ। डेढगाउँमा। कैयौं दिन अनि कैयौं रात गण्डकी किनारमा कहिले एक्लै, कहिले दुक्लै र कहिले साथीहरूसँग बिताएको हुनाले काली गण्डकीसँग मेरो विशेष लगाव छ। हर्मन हेस्सेको पुस्तक सिद्वार्थ, पारिजातको शिरिषको फूल, सरुभक्तको पागलवस्ती मैले काली गण्डकी किनारमा पढेको थिएँ। जुन म बाँचिन्जेल स्मरणमा रहला, अल्जाइमर्स नलागोस्।

सन् २००८ तिर मैले केही साथीहरूसँग मिलेर काली टाइम्स नामको पत्रिका पनि प्रकाशन गर्थें। त्यसमा गण्डकी प्रदेश अन्तरगत नवलपुर जिल्लाको डेढगाउँ, रकुवा, रुचाङ, नरम, बुलिङटार आदि ठाउँका समाचार, लेख, अन्तरवार्ता छापिन्थे। त्यो बेला देश संघीयतामा गएको तथा प्रदेश बनिसकेको थिएन। आर्थिक अभावका कारण डेढ वर्षपछि त्यो गाउँले पत्रिका नियमित गर्न सकिएन। त्यतिबेलाका केही सामग्री पनि यो ब्लगमा छ।